Źródła
danych i zasada działania
Naszym celem jest stworzenie aplikacji na
telefon/webową która pozwoliłaby określić prawdopodobieństwo zarażenia
chorobami przenoszonymi drogą płciową dla różnych patogenów. Użytkownik naszego
programu, będzie miał możliwość bezpłatnie i w dowolnym czasie oszacować szansę
zakażenia w odniesieniu do pojedynczego aktu płciowego na podstawie znanych,
bądź domniemanych atrybutów partnera.
Użytkownik ma za
zadanie wypełnić krótką ankietę online, bądź offline na uprzednio
zainstalowanej na telefonie aplikacji, a w wyniku utrzyma numeryczne
prawdopodobieństwo oszacowane na podstawie naszego algorytmu. Model
matematyczny, który za tym stoi to iloczyn warunkowej chorobowości z warunkowym
prawdopodobieństwem zarażenia. Pytania są dobrane właśnie pod kątem znanych
liczbowych z literatury czynników ryzyka. Póki co część efektów wprowadzono
ręcznie, wiec model daje poprawny wynik tylko w rozumieniu rzędu wielkości, ale
zamierzamy każdy czynnik potwierdzić parametrem literaturowym z cytowaniem.
Słownictwo jak i treść pytać jest póki co pilotażowa i na studentach zamierzamy
zbadać postrzeganie kategorii poznawczych o które pytamy.
Algorytm na podstawie odpowiedzi na temat aktu płciowego (informacja o typie kontaktu- Ia) oraz osoby z którą ten stosunek ma miejsce (informacja o osobie - Io) wyznacza prawdopodobieństwo zdarzenia Z - zakażenia P(Z). Zakładam, że można zapisać to szukane prawdopodobieństwo P(Z)=P(H\Io)*P(F\Is) jako iloczyn prawdopodobieństw warunkowych: szansy na kontakt z zarażonym (H – zdarzenie, że wybrana osoba jest zarażona) i prawdopodobieństwa zakażenia w kontakcie z zarażonym (F – zdarzenie, zakazimy się od osoby zarażonej).
Testowa wersja aplikacji dostępna jest pod
adresem: http://gulakov.cba.pl/ankieta.php. Nie posiada jednak ona pełnej
funkcjonalności oraz ograniczona jest jedynie do szacowania ryzyka dla wirusa
HIV. Nasz projekt plasuje się w nowoczesnej tematyce e-health
(„e-zdrowie”) oraz m-health („zdrowie w telefonie”).
W literaturze ani w praktyce epidemiologicznej nie znaleźliśmy żadnego
narzędzia informatycznego pozwalającego na liczbowe szacowanie ryzyka
zakażenia, a jedynie jakościowe określenie grupy ryzyka. W związku z bardzo
delikatną tematyką dotyczącą seksualności, zdajemy sobie sprawę z potencjalnych
trudności, aczkolwiek waga problemu jest na tyle poważna, że pomimo wielu
kontrowersji warto zajmować się tym problemem.
Tabela 1
Ryzyko 1/10000 aktów seksualnych oraz skalowane Risk
Ratio (Ryzyko względne)
Działanie |
Surowe ryzyko [1] |
Użycie prezerwatywy
zredukowane ryzyko [2] |
Inne STD u siebie jako (risk
ratio) [3] |
Inne STD u partnera (risk
ratio [4] |
Analny
odbiorczy |
138 |
72 |
2.65 |
2.58 |
Analny
inwazyjny |
11 |
63 |
2.65 |
2.58 |
Waginalny
inwazyjny |
8 |
80 |
2.65 |
2.58 |
Waginalny
odbiorczy |
4 |
80 |
2.65 |
2.58 |
[1]Patel, P., Borkowf,
C. B., Brooks, J. T., Lasry, A., Lansky, A., & Mermin, J. (2014). Estimating per-act HIV transmission
risk: a systematic review. AIDS, 28(10), 1509-1519. doi:
10.1097/QAD.0000000000000298
[2] Smith, D. K., Herbst,
J. H., Zhang, X., & Rose, C. E. (2015). Condom effectiveness for HIV
prevention by consistency of use among men who have sex with men in the United
States. J Acquir Immune Defic Syndr, 68(3),
337-344. doi: 10.1097/QAI.0000000000000461
[3] Hughes, J. P., Baeten,
J. M., Lingappa, J. R., Magaret,
A. S., Wald, A., de Bruyn, G., . . . Partners in
Prevention, H. S. V. H. I. V. T. S. T. (2012). Determinants of per-coital-act
HIV-1 infectivity among African HIV-1-serodiscordant couples. J Infect Dis, 205(3), 358-365. doi:
10.1093/infdis/jir747
[4] Gray,
R. H., Wawer, M. J., Brookmeyer, R., Sewankambo, N. K., Serwadda, D., Wabwire-Mangen, F., . . . Rakai Project, T. (2001).
Probability of HIV-1 transmission per coital act in monogamous, heterosexual,
HIV-1-discordant couples in Rakai, Uganda. Lancet, 357(9263), 1149-1153. doi:
10.1016/S0140-6736(00)04331-2
Rys. Przykładowa struktura wiekowa z odsetkiem zarażonych [5]
Risk Ratio dla
kategorii: Liczba partnerów (hetero) [5]:Poniżej przeciętnej 16/20?, Średnio 1,
Powyżej przeciętnej 20/16
[5] Shisana,
Olive. South African national HIV prevalence, HIV incidence, behaviour and communication survey, 2005. HSRC press, 2005.
Chorobowość u wybranych kategorii: IDU ~ 14.0% [6] , MSM USA ~8.3% [6], Bogate kraje 6-12% [8], Transgender ~14% [7]
[6] Holmberg, Scott D.
"The estimated prevalence and incidence of HIV in 96 large US metropolitan
areas." American Journal of Public Health 86.5 (1996): 642-654.
[7] Valleroy, Linda
A., et al. "HIV prevalence and associated risks in young men who have sex
with men." Jama 284.2 (2000): 198-204.
[8] Sullivan, Patrick
S., et al. "Reemergence of the HIV epidemic among men who have sex with
men in North America, Western Europe, and Australia, 1996–2005." Annals of epidemiology 19.6 (2009): 423-431.
Risk Ratio dla
kategorii Liczba partnerów (MSM [9): Poniżej przeciętnej – ½; Srednio 1; Powyżej przeciętnej 2
Risk Ratio: [9] Narkotyki twarde x2
[9] Marks, Gary, Nicole Crepaz, and Robert S. Janssen. "Estimating sexual transmission of HIV from persons aware and unaware that they are infected with the virus in the USA." Aids 20.10 (2006): 1447-1450.
Chorobowość średnia (18-49) za WHO (CIA factsheets)
Polska – 0,1%
Były ZSSR – 1,1-0,4%
Bogate rozwinięte – 0.2-0.8%
Czarny/biały (Bogate rozwinięte) USA 10:1 CDC: HIV Surveillance Reports (w innych badaniach 5:1)
Afryka 2-20%
Liga Arabska 0,1-0,3%
ASOAN 0,1-1.2%
Daleka Azja 0,2%
Ameryka Środkowa 0,9-1,8%
Ameryka Płd 0,3-0,6%